Over tot de order from the day

De vakantie loopt ten einde, we gaan ‘gewoon’ weer aan het werk. Het vakantieweer is een veelbesproken onderwerp van gesprek geweest: enorme hagelbuien/-stenen, extreme hitte, maar ook bosbranden hebben menig vakantievierder dit jaar geteisterd. Dergelijke heftige omstandigheden verbroederen ook op de een of andere manier. Zo zagen we op het nieuws vele mensen gebroederlijk bij elkaar staan en het klopt: gedeelde smart is halve smart. Op zulke momenten spreekt iedereen elkaars taal, wat wil zeggen: iedereen begrijpt elkaar.

Taal verbroedert dus ook. Of wij Nederlanders (Achterhoekers zo u wilt) nu in Italië zijn, of in Frankrijk, Oostenrijk of Zwitserland; de Nederlandse toerist lijkt zich overal wel te kunnen redden. Vroeger hadden we van die kleine boekjes in onze kontzak Wat moet ik zeggen en hoe zeg ik het in… welke taal dan ook. Tegenwoordig maken we gebruik van de Google vertaler op onze telefoon. Dat levert bijzondere uitspraken op. Zo kreeg ik van een in Frankrijk vakantievierende vriendin een foto opgestuurd van een briefje op de deur van het toiletgebouw op de camping. Het verzoek (Chaudière en panne, veuillez prendre vos douches sanitaires du haut) kwam erop neer dat ketel kapot was en de gewaardeerde gasten de douches in een hoger gelegen toiletgebouw op de camping moesten gebruiken. De mededeling stond in vier talen op het briefje geschreven, onder meer in het Engels. Het stond er als volgt: Boiler down, please take your sanitary showers from the top. Thank you. Of dit een juiste vertaling is, waag ik te betwijfelen; eenieder zijn vak! In het Nederlands stond er: Ketel naar beneden, neem je sanitairdouches van bovenaf. Dank u. En dát staat wel een beetje gek!

Je sanitairdouche van bovenaf nemen… hoe dan? Letterlijk is deze mededeling natuurlijk complete onzin, maar toch weet elke Nederlandse gast op de camping wat er van hem wordt verwacht. In de Nederlandse letterkunde hebben we het in dezen over malapropisme: een onbewust verhaspeld woord of uitdrukking onder invloed van een woord of uitdrukking dat lijkt op wat wordt bedoeld. Soms komen daar de gekste uitspraken van. Begrijpen doen we die uitspraken wel, maar goed vertalen… That’s another cook!