Bosanemoon al vroeg in bloei

VORDEN/GELSELAAR/WINTERSWIJK – Of planten echt kunnen ‘genieten’ is de vraag. Maar het leek er wel op. Niet ver van kasteel Hackfort, de eerste dag van maart. Langs een sloot koesterden de witte bloempjes en de gele meeldraden van de bosanemoon zich in de lentezon die eindelijk de vele regenbuien van de afgelopen weken de baas was geworden.

Door Sander Grootendorst

Bosanemonen bloeien vroeg in het voorjaar en dat is logisch: het zijn, zoals de naam al zegt, van oudsher echte bosplanten, en zolang de loofbomen nog niet volop in de bladeren zitten, kunnen die heerlijke zonnestralen de bloeiende bosanemomen van levenskracht voorzien. Overigens kom je ze ook wel tegen buiten het bos en dat kan twee oorzaken hebben: of het is een plek waar ooit bos groeide, of ze zijn aangeplant. Eenmaal ergens van de partij, laten ze zich niet zo makkelijk verdringen; via hun wortelstelsel breiden ze zich bij gunstige omstandigheden tot wel een meter per jaar uit. Ze planten zich vooral vegetatief voort. Handig, want aan het einde van de winter zijn er nog nauwelijks insecten die daarbij de helpende poot kunnen bieden.

Het mag dan een vroege vogel zijn, en 1 maart het meteorlogische begin van de lente: gewoonlijk bloeien ze op deze datum nog niet. Zo rond 21 maart, het traditionele begin van de lente, was altijd de standaard. Langzaam maar zeker zijn bosanemomen bezig hun eerste bloei te vervroegen. En dit jaar lijken ze een nieuw record te hebben gevestigd. Allicht speelt mee dat februari 2024 volgens het KNMI gemiddeld de warmste februari ooit gemeten is. De vele regen deed het lentegevoel bij mensen nogal teniet, maar planten hebben daar geen last van, integendeel.

Arend Heideman uit Gelselaar houdt sinds 2009 jaarlijks bij wanneer de eerste bosanemomen op zijn erf uit de knop komen. 22 februari was het dit keer. Op Facebook schrijft Heideman: “Nooit zag ik vroeger in het jaar een bloeiende bosanemoon achter de olde schöppe (oude schuur) bij boerderij Stokkink. Vorig jaar was dit pas op op 21 maart. De vroegste waarneming in dit verband deed ik tot op heden tien jaar geleden, in 2014, na een zeer zachte winter, zag ik hier op 25 februari een bloeiende bosanemoon.”

In Vorden heeft natuurkenner Dick van Hoffen dit jaar op 24 februari de eerste bosanemoon in bloei zien staan. “Een maand later is vroeg genoeg”, schrijft hij er op Facebook bij. Op de website waarneming.nl is te zien dat de allervroegste bosanemoon van de Achterhoek – voor zover bekend uiteraard – op 17 februari al stond te bloeien in het Buskersbos bij Winterswijk. Je zou bijna schrijven: And the winner is…. natuurwaarnemer Hans Hollander! Maar het is geen wedstrijd, de natuur past zich zo goed en zo kwaad als het gaat aan de veranderende omstandigheden aan. Met als bijkomend gevolg dat wij dit jaar vroeger dan ooit van de tere witte bloemenpracht kunnen genieten.