Ben Tragter, filmer in beeld

EIBERGEN/BORCULO - Ben Tragter (1945) is geboren in Eibergen, maar verhuisde in 1970 naar Borculo om als fysiotherapeut te gaan werken. Tot zijn 70e heeft hij zijn vak uitgeoefend, maar is misschien wel bekender geworden door al zijn nevenwerkzaamheden. Hij was onder meer tien jaar gemeenteraadslid voor GB in Borculo en lid van de filmcommissie van het Eibergs Filmfestival, georganiseerd door de Historische Kring Eibergen en museum De Scheper.

Door Rob Weeber

Nog steeds is hij voorzitter van de Videoclub Berkelland, vicevoorzitter van de Meester Hendrik Willem Heuvelstichting, de eigenaar van museum De Lebbenbrugge en medeoprichter en tot voor kort voorzitter van de Stichting Staring Advies, het instituut dat zich onder meer bezighoudt met natuur en landschap in de Achterhoek. Ook is hij vanuit deze functie sterk betrokken bij het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers. In de loop der jaren heeft hij zich bewezen als kenner en liefhebber van de streek, de natuur, de geschiedenis, de mensen en de cultuur. Hij houdt van het dialect en zet zich in om het niet verloren te laten gaan.
Toen hij dertig was, kreeg Ben zijn eerste filmcamera van zijn vader cadeau, een super 8 mm camera. Hij begreep niets van al die knopjes en ging naar de winkelier om uitleg. Dat wederom leidde tot een omruil voor een camera met geluid. Niet veel later kwam daar ook een filmprojector bij die geluid kon afspelen. Het maken van films zou Ben vanaf die tijd niet meer loslaten.

Hij begon met het gezin en de familie, maar het enthousiasme nam toe en hij verlegde de horizon naar de Achterhoek. Inmiddels heeft hij een lange lijst met films achter zijn naam staan, waaronder 750 jaar Varen met hindernissen uit 1988, De Gelderse IJssel uit 1995, De Fuut/Futen op de Berkel uit 1997, De Berkel in de 21e eeuw uit 2005 en Berkelland Cultuurland uit 2011. Naast de vele cultuur- en natuurfilms, maakt hij sinds 2002 ook videoportretten. Het zijn juist deze portretten die zo goed aansluiten bij zijn eigen passie, het behoud van het cultureel erfgoed. "Mijn interesse in de Achterhoek is misschien wel aangewakkerd door mijn in 1985 overleden schoonvader, Aaltenaar Piet te Lintum. Hij was illustrator, columnist en kunstschilder en had een brede belangstelling voor de Achterhoek, waaronder ook voor de streektaal. Van hem heb ik ook een videoportret gemaakt en tevens een biografie geschreven. Hij behoort tot de categorie mensen die een bepaalde plek innemen in de samenleving. Zij hebben een verhaal en dat moet worden opgetekend en bewaard voor het nageslacht. Het zijn onze cultuurdragers, al besef ik ook dat de echte aandacht en waardering vooral pas na hun dood ontstaat."
Ben maakte sinds 2002 zo'n tien videoportretten, stuk voor stuk pareltjes die een lange voorbereidingstijd kennen. Maar tijd is geen issue. Hij zou niet met een deadline kunnen werken. Zo heeft hij een portret gemaakt van wijlen Henk Krosenbrink uit Miste (Winterswijk), oud-directeur en oprichter van het Staring Instituut. Krosenbrink was een streekschrijver en heeft een grote bijdrage geleverd aan het Nedersaksisch. Saillant detail is dat Piet te Lintum nog boeken van Krosenbrink heeft geïllustreerd. Verder staat Eibergenaar Hendrik Odink op de lijst, kenner van het dialect en schrijver over het Berkeldal. Tijdens de zoektocht in het archief ontdekte Ben dat er nog werk van hem was dat nooit was uitgegeven. Het boek dat recent door de Historische Kringen Eibergen en Neede en de Historische Vereniging Borculo is uitgegeven over Odink was het gevolg van de film over hem. Ook wijlen Hulzer Willem Wilterdink uit Kotten is door Ben vereeuwigd. Het was een man die zich met hart en ziel wijdde aan de verspreiding van de Achterhoekse cultuur. Alle videoportretten zijn stuk voor stuk 'cultuurmonumenten' voor de streek en een ode aan vroegere bewoners en behoeders ervan.