Een asbestdak. Foto: PR
Een asbestdak. Foto: PR

Een veilig, schoon en asbestvrij Berkelland

BERKELLAND - Als het aan de regering had gelegen waren asbestdaken in Nederland per 31 december 2024 verboden. Maar het kwam er niet van. De eerste Kamer stemde niet met het voorstel in, vooral omwille van de uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en betaalbaarheid van het wetsvoorstel. Berkelland wil zich toch hard maken voor de sanering van asbestdaken in de gemeente. Voor een ´plan van aanpak´ en de uitvoering hiervan is één miljoen euro uitgetrokken.

Door Rob Stevens

Wethouder Maikel van der Neut streeft als verantwoordelijke wethouder naar: "Een veilig, schoon en asbestvrij Berkelland." Dat proces was al gaande. Er zijn tot vorig jaar 580 asbestdaken van de circa 6.050 gebouwen in Berkelland gesaneerd of gesloopt. Maikel van der Neut: "Het is een begin maar er valt nog heel veel te doen. Het is bekend dat naarmate asbestdaken ouder worden de verwering ervan toeneemt. Met de nodige extra risico´s voor de volksgezondheid. Verzekeraars sluiten asbestdaken veelal uit. En de sloop van leegstaande schuren wordt er veelal door uitgesteld, met het risico op misbruik."

Aanvankelijk was de doelstelling in Berkelland in 2022 minimaal 75% van het asbest van de gebouwen te hebben. Dat liep min of meer parallel met de verwachte landelijke wetgeving. Van 2017 tot en met 2019 zijn 580 asbestdaken van de circa 6.050 gebouwen in Berkelland gesaneerd of gesloopt. Er rest dus nog een behoorlijke saneringsopgave in het buitengebied (3400 panden met 1.171.136 vierkante meter asbestdaken) en in de kernen (2070 panden met 105.056 vierkante meter asbestdaken).
In het najaar gaf de minister aan niet met een asbestverbod te komen, maar wel door te gaan met het stimuleren van vrijwillige asbestsanering. Hierbij aansluitend komt het college nu met het voorstel bij de raad om ook het accent te leggen op het stimuleren van sanering. Een plan van aanpak moet dat proces handen en voeten geven. De kernwoorden daarbij zijn communicatie, bewustwording, het ontzorgen van eigenaren en vereenvoudiging van asbestsanering.

Berkelland is volgens de wethouder al goed op weg met de asbesttreinen en informatievoorziening. De gemeente is koploper in het landelijke asbestversnellingsteam. Er wordt mee gedacht in het landelijk programmabureau, onder andere over oplossingen voor mensen die sanering niet of moeilijk kunnen financieren.

Achterhoekse gemeenten weken samen in de 'stichting Asbesttrein' en ondersteunen bij het verwijderen van asbestdaken. Binnen een 'asbesttrein' werken bedrijven samen om asbest te verwijderen, af te voeren en eventueel een nieuw dak te monteren. De werkzaamheden worden snel achter elkaar uitgevoerd, waardoor er kosten worden bespaard. De asbesttrein zorgt er ook voor dat alle benodigde vergunningen worden aangevraagd en financiële mogelijkheden worden benut.

Asbest is al 5.000 jaar in omloop en als bouwmateriaal veel toegepast in gebouwen en huizen. In de 19e eeuw begon men asbest in Europa op grotere schaal te gebruiken. Dit gebeurde aanvankelijk vooral in de scheepsbouw, maar met de industrialisatie kwam de massaproductie van asbest op gang en werd het materiaal ook voor de huizenbouw ingezet. De stof was goedkoop en relatief eenvoudig te produceren, terwijl het tegelijkertijd zeer geschikt leek voor allerlei doeleinden. Ook in Nederland werd het materiaal veel gebruikt om huizen te isoleren en als brandwerend materiaal. Het bestaat uit microscopisch kleine vezels, waardoor het sterk is, slijtvast, brandwerend en bestand tegen zuur. De kleine vezels kunnen echter, als ze vrijkomen, schade veroorzaken aan de gezondheid. Aan het einde van de jaren '80 nam het gebruik van asbest drastisch af en op 1 juli 1993 werd het verboden om asbest te bewerken, te verwerken of in opslag te houden.