David Beliën en Karin Kaijen bij de oven waarin een propje glas wordt verhit tot bijna 1100 graden. Foto: Eric Klop
David Beliën en Karin Kaijen bij de oven waarin een propje glas wordt verhit tot bijna 1100 graden. Foto: Eric Klop

Met glas gaan kunst en ambacht hand in hand

ZUTPHEN – In het plaatselijke atelier- en werkplaatsverzamelgebouw aan de Marsweg 115-1 is sinds mei vorig jaar Glass School Zutphen gevestigd. Ambachtelijk glaskunstenaar David Beliën verzorgt er geassisteerd door Karin Kaijen workshops die de deelnemers de geheimen van het glasblazen en glasslijpen onder de knie brengen. "Zo breed mogelijk."

Door Eric Klop

De wekelijkse workshops lopen inmiddels als een tierelier. Het blazen en draaien van een in een bijna 1100 graden hete oven vloeibaar gemaakt propje glas en het in de gewenste vorm brengen met een lange-benen-schaar, ook wel 'jack' genoemd, lijkt simpeler dan het is. De cursisten merken al gauw dat er een hoop handigheid en precisie aan te pas komt. En dat je vooral ook moet uitkijken dat het glas niet te snel afkoelt. "Het is een ambacht op zich", zegt David Beliën, terwijl hij met de blaasbuis draaiende bewegingen maakt die eraan bijdragen dat het bloedhete glas zich al blazend tot een soort ballon vormt. "Het is bij wijze van spreken net als dat je aan het kaasfonduen bent."

In zijn atelier annex werkplaats verzorgt Beliën samen met zijn rechterhand Karin Kaijen niet alleen workshops. Ze vervaardigen ook glasobjecten vanuit eigen creatieve inspiratie of in opdracht. Voor de uitvaartbranche bijvoorbeeld. Urnen, of andere objecten waarin het as van de overledene op gepaste wijze kan worden bewaard. En er zijn nieuwe plannen waarmee zij Glass School Zutphen op de kaart willen zetten. Zo zijn er gesprekken gaande met het plaatselijke Praktijkonderwijs en Het Dagelijks Bestaan. "Om tot samenwerking te komen. Speciaal voor jongeren die hun kwaliteiten letterlijk in de vingers hebben. Aan de hand van glasblazen leren ze veel over materialen. Een brede basis die ook van pas kan komen bij het bewerken van bijvoorbeeld steen, hout en metaal. Maar het mooiste is natuurlijk dat de jongeren met een opleidingsbudgetje bij ons in de leer gaan als glasblazer. Het is een prachtig ambacht dat moet worden behoed voor uitsterven. Zeker ook in Nederland."
Aan de Kunstacademie in Tilburg studeerde David Beliën (44) ooit 3-dimensionale autonome vormgeving en fotografie. Inmiddels staat hij bovendien officieel te boek als glasblazer. Daartoe volgde hij de opleiding in Tsjechië. "In Nederland was een dergelijke studie niet meer mogelijk. Nu ben ik één van de vijf die dit vak in ons land op niveau beheerst." Tot een paar jaar geleden was hij in dienst van het Nationaal Glasmuseum in Leerdam. Daar verzorgde hij onder meer demonstraties. Zijn streven was om de educatieve aspecten verder uit te bouwen en zijn passie voor de glaskunst nog meer te delen. Toen het er naar uitzag dat het museum dit niet bepaald zag zitten, en omdat het nogal streng protestants-christelijke karakter van Leerdam hem ook omwille van zijn kinderen begon te benauwen, verruimde Beliën de blik tijdig naar elders. Zutphen kwam op zijn pad. Niet alleen vanwege het vrije onderwijs dat hier voor z'n kroost ruim voorhanden is, maar bovenal met het oog op een werkruimte die na bemiddeling door een gemeentelijke relatie in het verzamelpand aan de Marsweg voor hem beschikbaar kwam. Een investering vanuit eigen budget deed de rest. En niet te vergeten zijn ontmoeting met Karin Kaijen, die hem in zijn kunstzinnige en educatieve activiteiten met net zo veel passie ter zijde staat. "Samen rooien we het. Een glasblazer is net zo goed als zijn assistent is", lacht de eigenaar van Glass School Zutphen.

'Bellenblazer'
"Ik ben in feite maar een gewone simpele bellenblazer", omschrijft David Beliën zijn kunstzinnige ambacht gekscherend. Maar dan serieus: "Wil je er mee aan de slag, dan moet je het vak verstaan. Vooral het glaswerk in opdracht luistert nauw. Zoals een urn. Op maat met een exclusief design, eenvoudig of moeilijk, daar is in Nederland een groeiende markt voor. Zo'n object kun je niet zomaar uit Tsjechië halen. Dit is weliswaar het land met een lange glastraditie, maar probeer er maar eens duidelijk te maken wat je precies wil. De taal is dan regelmatig een sta-in-de-weg. Zeker, ons land kent grote glasproducenten waar je voor een object terecht zou kunnen. Maar ook dan is maatwerk niet vanzelfsprekend. Zij doen tegenwoordig trouwens vaak een beroep op fabrikanten in Oost-Europa."

Eigen creativiteit, glasobjecten in opdracht, workshops en wellicht dit jaar al samenwerking met het plaatselijke onderwijs… Geboren Brabander David Beliën ziet Zutphen, de stad die het ambacht hoog in het vaandel heeft, als perfecte bodem voor een droom die niet zo gauw in scherven uiteen zal vallen. Zijn assistente Karin Kaijen denkt er net zo over. Na ziekte, waardoor zij haar leven een andere invulling moest geven, begon zij in 2006 hobbymatig met glasbewerking. De 62-jarige Steenderense volgde cursussen glasblazen en glasslijpen, stak haar licht op met betrekking tot het lastige en zeer bewerkelijke vormen van glas in een mal van was of klei en startte te Zutphen uiteindelijk een eigen atelier in een kelderruimte van het voormalige schoolgebouw aan het Vispoortplein. "Het licht van glas. De techniek. Zó voornaam", verklaart ze haar liefde voor het materiaal. En toen ontmoette ze David. "Of we niet iets samen konden beginnen." Zo gezegd zo gedaan. "In Glass School Zutphen vullen we elkaar prima aan", aldus Karin Kaijen die in haar jonge jaren en technische opleiding genoot.
Meer weten over hetgeen Glass School Zutphen zoal te bieden heeft? Bel 06-28417568 (David Beliën) of 06-12518303 (Karin Kaijen). Een kijkje nemen op Facebookpagina Zutphen Glass School kan ook.