Bijdragen van Leo van Dijk in Jaarboek Achterhoek & Liemers
EIBERGEN - Op vrijdagmiddag 29 november vond in de stampvolle H. Martinuskerk in Megchelen de presentatie plaats van het Jaarboek voor Achterhoek & Liemers 2020, dat de Bevrijding als thema heeft. Naast anderen voerde de bekende oorlogshistoricus Ad van Liempt het woord. In zijn lezing besteedde hij ook aandacht aan enkele artikelen in het jaarboek, die lieten zien dat bepaalde aspecten van de oorlog onderbelicht zijn gebleven en hoe oorlog en bevrijding vanuit onverwachte invalshoeken beschreven kunnen worden.
In de elf artikelen wordt een gevarieerd beeld gegeven van de gebeurtenissen in de verschillende plaatsen vlak voor, tijdens en na de Bevrijding. Het was een tijd van grote angst, hoop en ten slotte uitgelaten vreugde, zij het lang niet voor iedereen. Velen treurden om verliezen , anderen maakten zich grote zorgen over het lot van familie of vrienden.
Zeker voor de inwoners van de gemeente Berkelland kunnen de twee bijdragen van Leo van Dijk uit Eibergen interessant zijn, omdat die oorlog en bevrijding 'dicht bij huis' brengen.
Het ene gaat over de vele honderden Eibergenaren, die in het najaar van 1944 werden gedwongen om bij Vreden tankvallen en dergelijke te gaan graven. Over die periode werd vlak na de oorlog het toneelstuk 'Teumig goan en strunken broan' geschreven en met veel succes opgevoerd. De titel is te vertalen met 'lanterfanten en nutteloos werk doen'. In het stuk wordt het morele dilemma mooi verwoord: mogen we weigeren voor de Duitsers te werken als dit de dood betekent van een aantal gijzelaars?
Het tweede artikel 'We hebben in onze bedden gejuicht' heeft een tot nu toe onbekend dagboek tot onderwerp. Het werd geschreven door een jongeman die opgenomen was in de Rekkense Inrichtingen. Op een boeiende en zeer persoonlijke wijze beschreef hij de gebeurtenissen en zijn beleving daarvan. Er gingen veel, later vaak loos gebleken, geruchten en de chaos in de dagen voor de Bevrijding was groot. De inrichting was toen gevorderd als 'Lazarett' en honderden zwaar gewonde Duitsers werden de gebouwen binnengeschoven, terwijl de medische zorg zwaar onvoldoende was. Ten slotte kwam de vreugdevolle Bevrijding, die toch ook een beetje tegenviel.
Het jaarboek is fraai vormgegeven en uitgegeven door de Mr. H.J. Steenbergen-Stichting.
Het is te verkrijgen of te bestellen bij de boekhandel of via www.achterhoekseboeken.nl.