Voedsel uit eigen tuin krijgt diepere betekenis
GEESTEREN - Evert Kaatee en Rebke Klokke wonen sinds kort in Geesteren. Zij zijn van plan een terrein van circa 1 hectare naast hun huis in te richten als voedselbos.
Door Rob Weeber
In Nederland is het nog een jonge ontwikkeling, het Food Forrest ofwel voedselbos. Het is een initiatief dat voortkomt uit biomimicry, de wetenschap van het imiteren van de beste biologische ideeën in de natuur om menselijke toepassingen te verbeteren en duurzamer te maken. Dus kennis opdoen van natuurlijke systemen en die gebruiken voor nieuwe toepassingen. Een voedselbos aanplanten gaat verder dan permacultuur (wetenschap voor het ontwerpen van de menselijke leefomgeving op een manier die ecologisch duurzaam en economisch stabiel is) en biologische landbouw. Doel is een bos aan te planten dat natuur en voedselproductie combineert en waarbij onderhoud niet of nauwelijks nodig is. Het is ideaal voor de 'luie tuinman'.
Evert Kaatee, accountant, en Rebke Klokke, fotograaf, zijn afkomstig uit Utrecht en wonen sinds een half jaar in het buitengebied van Geesteren. Ze lazen over Wouter van Eck en zijn pionierswerk op het gebied van voedselbossen, werden erdoor gegrepen en besloten nog één keer hun leven om te gooien. Naast hun woonhuis in een voormalige boerderij ligt een strook grasland van 1 hectare. Dat terrein willen ze omvormen tot een voedselbos. "We hebben eerst een beginnerscursus voedselbos gedaan en zijn nu bijna klaar met de jaarcursus", legt Evert uit. "We zitten nog midden in de pioniersfase en moeten straks alles gaan ontdekken. Het uitgangspunt van een voedselbos is de drijvende kracht van de natuur zelf. Na het aanplanten grijpt de mens niet in, er komt geen mest of biologische compost en zelfs geen water aan te pas. De natuur redt zichzelf. Uitzonderingen zijn natuurlijk de extreem droge zomers, dan zul je moeten bewateren. Een voedselbos is een polycultuur (een cultuur waarbij niet slechts één soort planten wordt gekweekt, maar meerdere soorten) die uit meerdere lagen bestaat. De bovenste laag wordt gevormd door de kruinen van de bomen, de onderste laag zijn de schimmels onder de grond. Ook deze zijn erg belangrijk. Zij vormen een symbiose met de bovenbeplanting voor wat de voedselvoorziening betreft. Daartussen in staan allerlei meerjarige struiken, kruiden en kruipers. Je moet het niet vergelijken met een echt bos. Als je 'gewoon' bomen plant en niets doet, dan ontstaat er een eiken/beukenbos. De grondbeplanting zou dan te weinig licht krijgen en uitsterven. Daarom bestaat het voedselbos uit meerdere soorten en meerdere lagen, zodat iedere plant datgene krijgt, zon of schaduw, waaronder hij het beste gedijt."
Rebke vult aan: "De planten in die lagen zijn allemaal voedseldragers en eetbare gewassen, alleen afgewisseld met systeemplanten als windhagen. Deze laatste bestaan uit planten die de stikstof uit de lucht halen en via de bladeren weer teruggeven aan het land. In een voedselbos zul je veel vruchtbomen en besdragende planten zien. Maar ook bepaalde bladeren, bloemen en bamboescheuten zijn eetbaar. Je begint met jonge aanplant en na een jaar of drie kun je al eten uit eigen tuin. Het is niet zo dat je een enorme tuin hoeft te hebben. Ook met een halve hectare grond kun je al een voedselbos aanplanten. Een voedselbos is verder enorm belangrijk voor de biodiversiteit en insecten."
Informatiebijeenkomst
Om hun enthousiasme te delen en anderen, grondbezitters, natuurliefhebbers en -gebruikers, te laten zien wat de meerwaarde van een voedelbos is, houden ze op woensdagavond 6 november in samenwerking met de Stichting Voedselbosbouw Nederland een informatiebijeenkomst in De Waltakke in Lochem. Inloop is 19.00 uur, start 19.30 uur. De Waltakke is gelegen aan de Bolksbeekweg 7, Lochem. Meer informatie over het voedselbos is te lezen op de site van de stichting.
www.voedselbosbouw.org