Jarige Jappe schrijft geschiedenis
Vervolg van de voorpagina
BORCULO - De officiële opening van de sluis onder de nieuwe symbolische overspanning van de afgebroken oude spoorbrug aan de Graaf Wichmanstraat en het dertigjarig bestaan van Berkelzomp Jappe werden vrijdagmiddag gevierd.
"Geschiedenis die al in de eind zeventiende eeuw begon", licht Bertil van Lith, voorzitter van Stichting De Berkelzomp, toe. In die tijd ontstond behoefte aan een vervoermiddel dat een grotere capaciteit had dan paard en wagen en niet werd gehinderd door de vaak slecht begaanbare zandwegen. Hiertoe werd de zomp ontwikkeld, een platbodem scheepje geschikt voor de lage waterstanden in de Achterhoek, dat kon worden gezeild, geboomd of getrokken (gejaagd). De zompen voeren over de Berkel, voor de handelsvaart tussen Zutphen en Vreden (Duitsland). Op het hoogtepunt waren zo'n 80 zompen in gebruik. De komst van de trein in de late negentiende eeuw en de aanleg van verharde wegen luidden evenwel het einde in van de scheepvaart op de Berkel. "De laatste Berkelzomp, van schipper Jappe uit Eibergen, werd in 1908 uit het water gehaald en in stukken gezaagd, om in de kachel te verdwijnen", zegt van Lith hoofdschuddend.
Gastheer Jan Ordelmans, voorzitter van de Stichting Berkelzomp Afdeling Borculo, beschrijft met trots het traject van de totstandkoming van de Jappe: "In 1985, ruim dertig jaar geleden, werd het uitdagende initiatief genomen tot het bouwen van een varende replica. Beoogd werd daarmee de Berkelvaart weer leven in te blazen, nu in een toeristisch jasje. Om het project financieel haalbaar te maken is de boot in eigen beheer gebouwd door negen enthousiaste vrijwilligers, met medewerking en sponsoring van bedrijven, aanliggende gemeentes en technische scholen. Het gedetailleerde boek 'Varen waar geen water is' van dr. Gerrit Schutten en een enkele tekening, vormden de belangrijkste bronnen. Het uiteindelijke resultaat was een waar stukje vakmanschap, wat temeer blijkt uit het feit dat de Jappe na 30 jaar dienst nog steeds in uitstekende staat verkeert en in het vaarseizoen van begin april tot eind oktober nagenoeg dagelijks vaart. De kiellegging was in 1987 en in 1989 werd de Jappe in het centrum van Borculo te water gelaten. Tussen 2003 en 2007 zijn nog drie replicazompen gebouwd, voor de Berkelgemeenten Almen, Eibergen en Lochem." Gerard ten Bras, secretaris van de Afdeling Borculo, geeft nog aan dat de ontsluiting van de Borculose stadsgracht voor de Jappe past in het grotere plan 'Leef in Borculo'. Dit plan beoogt Borculo beter op de kaart te zetten qua toerisme, cultuur, horeca e.d. Onder het motto 'Beleef de Berkel' worden met de Jappe vaartochten gehouden van allerlei aard, zoals instapvaarten, moonlighttochten, piratentochten, vroege vogeltochten, schoolvaarten en vaarttochten voor feestjes en uitjes. Ten Bras: "Het zijn gewilde uitjes, waarbij wordt genoten van de weer prachtig meanderende Berkel, de prachtige omgeving, de natuur en de rust op het water. Gemiddeld hebben we zo'n 3.500 vaargasten per jaar."
Tijdens de geanimeerde ceremonie voer de met bloemstukken opgetuigde jarige met genodigden aan boord vanaf de Zompenloze voor het eerst formeel door de nieuw aangelegde sluis, waarvoor overigens nog een naam moet worden bedacht. Het uitvaren van de sluis vanonder de symbolische oude spoorbrug, is een oogstrelend tafereeltje. Het vormt een stuk Berkelgeschiedenis in één plaatje. Het zonovergoten festijn werd muzikaal luister bijgezet door de Zompenkearls, de groep zingende Berkelschippers. Burgemeester van Oostrum kon bij het horen van de stemmige zeemansliederen de verleiding niet weerstaan en deed en passant een auditie bij de Zompenkearls. Dirigent Henk Mensink liet zich er niet over uit of de auditie succesvol was.
