Gemeenten spreken zich uit over duurzame energieopwekking
ACHTERHOEK - De komende tijd zullen een aantal Achterhoekse gemeenteraden zich uitspreken over het gemeentelijke beleid omtrent locaties voor duurzame energieopwekking. Naast besparing op het energiegebruik zullen windmolens en zonneparken voor iedereen zichtbaar worden in de leefomgeving. De gemeenten zullen aangeven onder welke voorwaarden dit gerealiseerd kan worden.
Er wordt al een aantal jaren hard aan de energietransitie gewerkt in de Achterhoek. Acht Achterhoekse gemeenten hebben in 2013 AGEM opgericht.
Daarmee is een goede start gemaakt in het samen optrekken in de energietransitie. AGEM staat precies in het midden van het speelveld tussen overheid, marktpartijen en burgers en werkt aan het versterken van de Achterhoek als regio door het aanjagen van de energietransitie en het benutten van kansen die deze transitie biedt.
De volgende stap wordt momenteel gezet door het vaststellen van het gemeentelijke beleid.
Participatie van groot belang bij energietransitie
Participatie, oftewel samen doen is hierbij van groot belang voor het versterken van de regio. Beide woorden (zowel samen als doen) wegen hierbij even zwaar.
Niet tegen elkaar praten als gemeenten en burgers, maar samen doen als Achterhoekers.
Ontwikkelaars kopen en leasen land
Binnen- en buitenlandse ontwikkelaars kopen of leasen momenteel land in de Achterhoek en sluiten contracten met de grondeigenaren over het gebruik van hun grond voor projecten met zonnevelden en windparken. Dat betekent dat ontwikkelaars van buiten de Achterhoek het project in eigendom krijgen. In de praktijk betekent het veelal dat het project na oplevering doorverkocht wordt. Onze Achterhoekse energiebronnen dreigen hiermee in buitenlandse handen te vallen. Bij veel van deze grote projecten is de zeggenschap van de Achterhoek dus niet geregeld.
Verliezen zeggenschap
Dit is een groot gevaar voor de regio. De Achterhoek verliest zeggenschap over de eigen grond en energiebronnen. Daarnaast is de kans groot dat de lokaal duurzaam opgewekte energie niet in de regio blijft.
Als de regio de bronnen wel zelf in eigendom krijgt, kan de Achterhoek er profijt van hebben door een stuk van het rendement in de regio te houden door opbrengst voor de lokale eigenaren en geld voor de lokale gemeenschap. Ook levert het betere garanties voor regionale werkgelegenheid.
De participatie is dus niet alleen belangrijk met betrekking tot eigendom, maar vooral in relatie tot zeggenschap en om zo zelf te kunnen zorgen dat de grote winsten niet wegvloeien maar dat de opbrengsten lokaal landen. En natuurlijk is participatie van omwonenden van belang bij de ontwikkeling van het project in hun leefomgeving.
Concreet gezegd; een wijk of dorp in de Achterhoek zou zelf in de energievraag moeten kunnen voorzien, opgewekt door een eigen windmolen of zonnepark. Er zijn veel voorbeelden dat als er niet voldoende zeggenschap is, het eigendom in het buitenland terecht komt. De zeggenschap over de molen of het zonnepark ligt niet langer bij de inwoners, de energie die opgewekt wordt komt niet ten goede aan de inwoners en moet dus extern ingekocht worden en de inwoners hebben niet langer invloed op de ontwikkelingen in de toekomst.
Een recent en dichtbij voorbeeld is dat windpark Netterden dat door de BAM en Yard ontwikkeld is, aan Eurus uit Japan verkocht is. Dat gebeurt momenteel mede doordat er (nog) geen Nederlandse investeringsfondsen zijn die risicodragende projecten ontwikkelen of die vaak achter de schermen toch buitenlands zijn.
Het is noodzakelijk dat binnen de gemeenten dit principe in het beleid wordt verankerd.
Guus Ydema, directeur van AGEM: "Wij roepen alle Achterhoekers op om te denken als Achterhoeker en niet in eigen belang. Wij roepen bestuurders op om partijen te verleiden het samen te doen, als Achterhoekers. En we roepen inwoners en coöperaties op niet te bescheiden te zijn en op te komen voor onze regio. Wij zijn samen de Achterhoek en we zijn samen aan zet. We ondersteunen graag gemeenten en coöperaties om samen voor onze eigen duurzame energie te zorgen met een goede lokale verdeling van de lasten en lusten."