Onvernullig

21 februari 2018, 16:18

Een paar weken geleden noemde ik in deze rubriek het woord rezzenabel als synoniem van vernemstig. Ofwel schrander, verstandig. "Dat doet me denken aan het Engelse woord reasonable", reageerde Wiet van Loosen uit Gendringen. In één van de delen van het WALD (woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse dialecten) staat het ook zo verwoord: een rezzenabel persoon is iemand met wie te praten is. Inderdaad: a reasonable person!
Rezzenabel kun je dus vertalen met verstandig. Het tegenovergestelde daarvan is onverstandig. Als je dat bent, noemen ze je in de Achterhoek onwies. Maar ook wel onvernullig. Ben je onvernullig, dan doe je natuurlijk dingen die je beter kunt laten: dan haal ie onwiezeri-je oet.
Voor onverstandig bestaat natuurlijk een overtreffende trap. En eentje die deze weer overtreft. Iemand die heel erg onvernullig is, zeg maar rustig een beetje zwak begaafd, is in de Achterhoek 'niet goed bie trooste'. Of, zoals ze onder andere in Winterswijk zeggen: Hee is neet te degge. In Gendringen noemen ze het weer anders: Hee is pieterig van verstand. En in de Liemers heet iemand die ze niet allemaal op een rijtje heeft een drieklezoer.
Denk nooit dat iemand die in de Achterhoek biejzinnig wordt genoemd, bij zinnen is gekomen. Biejzinnig betekent juist krankzinnig. Voor zo iemand hebben ze in Winterswijk trouwens een nog veel mooier woord: ben je echt helemaal malende, dan word je daar een zövvenmaonder genoemd. Vraag me alsjeblieft niet waar dat nou weer vandaan komt. Het is in ieder geval geen Engels!