Beelden terug in NH kerk
Voordat het beeld werd onthuld door burgemeester Joost van Oostrum spraken Niels Sies, voorzitter van de Stichting tot Instandhouding en Behoud Needse Beelden, de restaurateur Adriaan van Rossem uit Nijmegen en Joost van Oostrum de genodigden toe. Niels Sies vertelde over de historie van de beeldengroep. In mei 1929 werd de Hervormde Kerk gerestaureerd. Om de centrale verwarming te kunnen aanleggen werd de houten vloer opengebroken. Daarbij stuitte men in het midden van het gebouw op brokstukken van een sculptuur welke later onderdeel bleek van een beeldengroep. Men denkt dat de beelden tijdens de Hervorming van Neede in 1616 zijn vernietigd en daarna gemakshalve in de kerk in een open graf zijn geworpen. Toentertijd zijn ook Middeleeuwse wandschilderingen achter witte kalk verdwenen.
In 1945 verbrijzelde tijdens een brand de kerkklok het hoofd van Maria.
Restaurateur Adriaan van Rossem vertelde over het restauratieproces. Hij was vol lof over de in 1929 uitgevoerde eerste restauratie van de beeldengroep. Restauratie-inzichten veranderen met de tijd. Destijds werd een ontbrekende voet er gewoon weer aan toegevoegd, tegenwoordig blijft men dichter bij de daadwerkelijke staat van het beeld. De piëta vertoonde her en der scheuren en losse delen, in totaal een 80 stuks. Het restauratieproces bestaat uit het reinigen met stoom en verwijderen van oude restauratiematerialen, de verlijming van de losse delen, het aanvullen van kleine lacunes en het aankleuren van het beeld zoals dat heet, zodat de samenstellende delen weer als één geheel worden ervaren.
Adriaan van Rossem: "In 2003 zag ik de beeldengroep voor het eerst. De historische waarde bleek veel groter dan ik had verwacht. Het zijn absolute topstukken. Gedurende het restauratieproces heb ik af en toe advies gevraagd, onder andere aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en collega-restaurateurs." Joost van Oostrum ging in op de scheiding van kerk en staat. En dat dat in zijn algemeenheid en ook in de geschiedenis van de Needse kerk toch echt niet altijd het geval is geweest. De beeldengroep is ook dankzij bijdragen van de gemeente gerestaureerd. En ooit werd de toren gemeentelijk bezit omdat deze als uitkijkpost strategisch van belang was.
Door Rob Stevens
Niels Sies benoemde nog de financiële bijdragen van vele fondsen en instellingen die de restauratie mogelijk hebben gemaakt. Hij noemde verder met name Machinefabriek Diepenmaat en andere plaatselijke ondernemers voor hun bijdragen in natura. Diepenmaat vervaardigde met grote zorgvuldigheid een RVS-frame om de beelden te kunnen transporteren. De firma Meilink uit Borculo zorgde voor de bekisting en Elite Salades uit Neede nam het transport voor haar rekening.
Na de toespraken werd de beeldengroep onthuld. Van Oostrum schoof, over de volle breedte van een meter of vier, een laken weg. En voor het eerst toonde de beeldengroep zich toen in volle glorie, in opvallend warme kleuren. De Needse gemeenschap heeft met de beelden iets heel bijzonders in handen. En voor lange tijd, de beeldengroep moet nu voor minstens 100 jaar de tand des tijds kunnen doorstaan.