Bomen voor de eeuwigheid; van bos naar gedenkbos
NEEDE - Toeval bestaat niet wordt wel beweerd. Wie het verhaal achter het ontstaan van het gedenkbos in Neede hoort, beseft dan ook dat het zo heeft moeten zijn. Het idee kwam niet zomaar opzetten, maar lag al heel lang verborgen in de jeugdherinneringen van Alie Vreemann, wachtend op die ene prikkel die de brug zou leggen naar het heden en de uitvoering ervan.
Door Rob Weeber
Aan tafel zitten bestuursleden Alie Vreemann en Joop Pasman van de Stichting Gedenkbos Neede. Aanleiding is het feit dat het boek van het gedenkbos vol is en geen nieuwe verhalen meer kan optekenen. Want eigenlijk gaat het daarom, het persoonlijke verhaal van degene die voor een gedenkboom kiest, passend bij die ene speciale gebeurtenis uit zijn leven. Maar los van de symboliek van het gedenkbos is er ook nog de vraag hoe het bos nu eigenlijk ontstaan is.
Het begon allemaal in 2003, toen Het Geldersch Landschap een prijsvraag organiseerde rondom de vraag hoe je de burger dichter bij het landschap en de natuur kreeg. Voor de winnaar lag een bedrag van € 75.000,00 klaar. Op dat moment lag het buitengebied in Neede als het ware braak. De loop was eruit, buitenzwembad 't Vleer was al gesloten en het landschap was recreatief gezien oninteressant.
Vreemann trok het zich aan, organiseerde een plan en stuurde het in. Helaas werd haar inzending niet verkozen, maar het vormde volgens haar wel de opstap naar zelfs nog iets mooiers en betekenisvollers. 'Mijn opa en oma hadden in de oorlog Joodse onderduikers thuis, waarmee ze ook na de oorlog contact onderhielden. Inmiddels had Israël het herbebossingsplan door het Joods Nationaal Fonds. Er ontstonden bossen met namen als Martelarenwoud en het Koningin Beatrix Woud. Bij een jubileum hier plantten ze daar een boom en stuurden een uniek certificaat op.'
Dit gegeven vormde feitelijk de geboorte van het gedenkbos, het vervolg op het afgewezen plan door Het Geldersch Landschap. Vreemann hield vast aan het bestaande plan en bedacht er de symboliek van de boom bij als onderdeel van het levensverhaal van de mens. Ze riep de hulp in van wijlen Bert Niessink en wendde zich tot de gebiedscommissie met het verzoek om het gebied aan te pakken. In februari 2004 werd de Stichting Gedenkbos Neede opgericht, maar het zou tot november 2006 duren, voordat alle hobbels uit de weg geruimd waren en de eerst schop de grond in ging. Vanaf dat moment pakte Nederland het plan op en stroomden de aanvragen binnen. En nu, 9 jaar later, is het dus vol. Pasman ziet tevreden terug op het resultaat. 'We hebben met hovenier Henk ten Hoopen een kundig landschapsman in ons midden. Vanaf de start al had hij het overzicht hoe het geheel ingericht moest worden. Als je nu om je heen kijkt, dan zie je een grote variatie aan beplanting, waardoor het gehele jaar wat te genieten valt. Het terrein is bovendien geschikt voor allerlei vormen van recreatie. De mensen kunnen hier wandelen, fietsen en uitrusten. Er zijn poelen aangelegd en voor de kinderen is er een aparte waterspeelplaats met een pomp. Het terrein sluit bovendien mooi aan op de rest van het gebied. Er is bijvoorbeeld een kerkpad aangelegd en er is een schaapskudde. We mogen hier met recht spreken van een geslaagde gebiedsversterking en plattelandsvernieuwing.'
Maar het centrum van het gedenkbos vormt natuurlijk de boom, het symbool van het leven. Bij iedere boom staat bovendien een bordje met daarop een persoonlijk tekst. 'Iedere boomplantdag was weer een dag vol mooie emoties', aldus Vreemann. 'Veel mensen pinkten een traantje weg als uiteindelijk de boom stond en het bordje werd onthuld. Als je al die mooie gedichtjes en teksten zou combineren met het verhaal erachter, dan kun je een heel dik boek schrijven. Je ziet dat de boom veel meer betekenis heeft gekregen als symbool.'
Het motto van het bos stamt uit de 2e helft van de 18e eeuw van de Frans filosoof Louis Mercier en staat dan ook niet toevallig op het certificaat vermeld:
"Een boom planten is
een blijk van vertrouwen in de aarde
een daad vol hoop op de toekomst
jegens de toekomstige geslachten
die van zijn vruchten zullen genieten
wanneer wij er niet meer zijn"
Bomen voor de eeuwigheid dus, als eerbetoon aan de natuur en blijk van onze levenskracht.