Maartje van der Velde. Foto: Stefan Baks
Maartje van der Velde. Foto: Stefan Baks

‘Wat de Kerk leert, lees je niet in de Bijbel’

XInterviews & Achtergrond

Theoloog Maartje van der Velde

NEEDE - Theoloog Maartje van der Velde (1950) groeide op in de tijd dat er discussie binnen de Kerk ontstond over het feit of Jezus wel of niet voor de vergeving van onze zonden aan het kruis is gestorven. Haar vader, orthodox gereformeerd, keerde zich van het geloof af en zocht zijn antwoorden in wetenschap. Zij zelf ‘kabbelde’ voort in het geloof. Het was er altijd, maar ze moest het (inhoudelijk) nog ontdekken. Dat deed ze door haar latere onderzoek, beschreven in haar recent gepubliceerde boek ‘Opnieuw beginnen, een studie over Jezus.’

Door Rob Weeber

Dat ’wel of niet geloven’ een vraag op zichzelf is, ontdekte ze tijdens haar docentschap op een christelijke school. “In mijn jeugd was het geloof geen vraag, je ging mee in de heersende stroom. De dominee vertelde en je nam aan wat hij zei. Op die christelijke school echter waren er collega’s die niet in God geloofden. Dat vond ik bijzonder. Als je niet gelooft, heeft het ook geen zin om de Bijbel te lezen. Maar meer nog deed het bij mij de vraag opkomen waar ik zelf stond. Daarnaast kwam ik er na een aantal jaren les te hebben gegeven achter dat de evangeliën onderling verschillend waren. Dat feit had ik in de Kerk nooit gehoord. De Kerk verkondigde haar eigen leer over de betekenis van het lijden en sterven van Jezus, maar ik vroeg me af hoe ze dat zo zeker konden weten.”

‘De wetenschap
gaat niet in op
de inhoud
van de Bijbel’

Ze wilde het begrijpen en begon met een studie theologie. Maar ook tijdens deze studie werd ze geconfronteerd met de genoemde strijd. Bovendien ging de wetenschap niet in op de inhoud van de Bijbel, dus kwam ze met haar vragen niet verder. Wel ontdekte ze dat de kerkelijke leer een constructie is van teksten uit het Oude Testament en uit de brieven in het Nieuwe testament. De evangeliën echter werden grotendeels buiten beschouwing gelaten. “Wat de Kerk leert over het lijden en sterven van Jezus vind ik als zodanig niet terug in de evangeliën. Dat vond ik erg teleurstellend.”

Waarheid
In 2001 besloot ze zelf onderzoek te gaan doen naar de waarheid achter de betekenis van het lijden en sterven van Jezus aan het kruis. Ze had het idee dat er iets in de discussie over het hoofd werd gezien. Als eerste verdiepte ze zich in de verhalen over Jezus in de vier evangeliën. Waar weken ze van elkaar af? “Alle evangelisten vertelden bijvoorbeeld dat Jezus de Zoon van God is, maar als dat zo is, dan moet hij toch op zijn vader lijken?” Ze ontleedde het karakter van God aan de hand van het scheppingsverhaal (Genesis 1-3) en vergeleek dat met het optreden van Jezus in het Nieuwe testament. Daarbij deed ze twee opzienbarende ontdekkingen. Ten eerste is de schepping van hemel en aarde door God een principe dat dient als basis voor het begrijpen van de Bijbel. Ten tweede vertegenwoordigt Jezus als zoon van God zijn vader bij de mensen en als mensenzoon de mensen bij zijn vader.

Langzamerhand ontvouwde zich het antwoord op haar belangrijkste vraag en ontdekte ze hoe de evangelisten samen het verhaal over Jezus en zijn leerlingen vertellen. “Ik ben blij dat het werk af is,” geeft ze toe, “maar het boek is niet bedoeld om mensen van mijn inzicht te overtuigen of tweespalt binnen de Kerk te veroorzaken. Het is mijn vertelling, mijn inzicht in de bijbel en mijn reis naar verstaan. Misschien heeft iemand er iets aan.”

Het boek ‘Opnieuw beginnen, een studie over Jezus.’ Is uitgegeven door uitgeverij Van Warven en verkrijgbaar onder ISBN nr.: 978-94-93288-15-7.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant