Afbeelding

Oerend Smart | Relatietherapie

Opinie

Wordt u er ook niet stapelgek van? Dat we niet in staat lijken om een zinnig gesprek over corona te voeren met andersdenkenden? Dat de sfeer steeds grimmiger wordt? Dat we uit vermoeidheid (of onmacht) het onderwerp maar helemaal uit de weg gaan om het nog een beetje gezellig te kunnen hebben met elkaar? Dat nuance zover te zoeken lijkt?

Gechargeerd lijkt het coronadebat inmiddels verdeeld tussen de ’trouwe burger’ en de ‘kritische burger’. De trouwe burger heeft een basisvertrouwen in de overheid en bij hem staan de waarden van burgerschap en verantwoordelijkheid hoog in het vaandel (“vaccineren doe je voor elkaar”). Hij verwijt de kritische burger om die reden asociaal gedrag. De kritische burger heeft veel minder vertrouwen in de overheid en bij hem staat de waarde van zelfonderzoek en het vormen van het eigen oordeel voorop. Hij verwijt de trouwe burger zijn naïeve en gedachteloze volgzaamheid.
Welke kant van het debat je ook bekijkt: de houding van de één lijkt superieur tegenover de ander. Het ongelijk van de ander lijkt van meet af aan vast te staan en het oordeel al geveld. Dat er geen gesprek tussen beiden tot stand komt is niet zo vreemd als beide partijen de voorwaarde voor een echt gesprek bij voorbaat uitsluiten: de bereidheid om open te staan voor de mening van de ander. Maar waarom staan we zo weinig open voor elkaar?
Volgens Hedwig te Molder, hoogleraar Communicatie, is een deel van het probleem dat we verleerd zijn over de waarden te spreken die ons drijven. We lijden volgens haar collectief aan ‘waardenschaamte’. In plaats daarvan gaan we het gesprek aan op basis van ‘de’ feiten. Maar wat zijn ‘de’ feiten, in tijden waarin we overspoeld worden door feiten en (mis)informatie? Volgens Te Molder is het beter om het gesprek te voeren over onze waarden. Bijvoorbeeld over burgerschap. Maar mondt ook dat gesprek niet uit in een welles-nietes-verhaal over welke waarde de meeste navolging verdient, net als welke feiten vertrouwd moeten worden?
Als ik naar mezelf kijk dan zijn de momenten waarop ik het minst opensta voor de mening van de ander en mij verschans in mijn eigen gelijk, de momenten waarin ik me overweldigd, gestrest, gefrustreerd of angstig voel. Ik kan me pas openstellen voor een totaal andere aanpak of kijk op de wereld, als de stress is afgezwakt. Een echt gesprek - waarin luisteren centraal staat - kan volgens mij pas beginnen als onze eigen acute angst, frustratie en stress zijn afgezwakt.
De ontwikkeling van het virus, de druk op de zorg, en de continue aandacht voor corona in het nieuws, op tv en op sociale media, helpen natuurlijk niet om onze coronastress te verminderen. Door onze angst en stress continu te (laten) voeden in ons dagelijks leven, voeden we onze eigen verkramping.
Na alle individuele ‘life coaches’ die overal als paddenstoelen uit de grond schieten, zie ik een gat in de markt voor ‘society coaches’, gericht op het hervinden van vertrouwen, het kalmeren van de emoties en het minder handelen vanuit de directe impulsen. Uiteraard moet de overheid zelf ook aansluiten bij deze maatschappelijke relatietherapie.

Sylvia Heijnen is oprichter van de Koppelkerk - vrijplaats voor kunst en cultuur in Bredevoort

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant