Het kan vriezen en dooien

IJsclub zonder leden is de oudste vereniging van Borculo

Door Rob Weeber

BORCULO - Oude schilderijen over Hollandse ijspret laten een prachtig sfeerbeeld zien van het winterlandschap waar burgers, boeren en buitenlui elkaar op het ijs ontmoetten. Het was de tijd dat sloten en plassen (bijna) gegarandeerd dichtvroren in de winter en zo het toneel vormden van krabbelende en zwierende mensen. In de tweede helft van de twintigste eeuw echter ontstonden er scheurtjes in het ijs. IJs is geen vanzelfsprekendheid meer en staat meer en meer onder invloed van de klimaatverandering.

De professionele tak van het schaatsen heeft zich al lang naar binnen verplaatst, maar de echte schaatsliefhebber is nog steeds afhankelijk van de grillen van moeder natuur. Het is kwakkelen de laatste jaren, maar als de vorst toeslaat breekt de schaatskoorts weer snel uit. Dat zien ook de lokale ijsbanen. Enthousiasme en loyaliteit naar de vrijwilligers houdt het aantal kaarthouders op peil, ook als er geen ijswinter is. Daarmee kunnen de vaste lasten betaald worden. Voor investeringen echter is men, naast een incidentele bijdrage uit de gemeentekas, afhankelijk van de losse kaartverkoop en koek-en zopie-inkomsten. Maar als het klimaat verder opwarmt en de vorst terugdringt, hoe houdt men dan de moed erin en de poorten open?

IJsclub Borculo
Wicher Soek en Dick Timmerije zijn voorzitter respectievelijk secretaris van het bestuur van de IJsclub Borculo, de oudste vereniging van Borculo. De club werd op 19 november 1919 ingeschreven. “Onze baan ligt erg gunstig en daarom zijn we vrijwel ieder jaar als een van de eersten in de Achterhoek open als er ijs is,” licht Soek toe. “Alleen loopt het aantal ijsdagen per jaar terug. In de beginjaren waren tien à twintig dagen ijs geen uitzondering. Er werden festiviteiten op het ijs georganiseerd en we hadden een goede trainingsploeg. Tegenwoordig moet je eerder aan drie tot vijf dagen denken en is de trainingsploeg verdwenen. Maar ook hebben we sinds de telling in 1985 diverse jaren gehad waarin er helemaal geen ijs lag.”

Als eerste het ijs op
De baan in Borculo meet 3 ha en gaat pas open als er minimaal 6,5 cm ijs ligt. Daarvoor moet het zo’n vijf tot zes nachten minstens vijf graden vriezen. Om een gezonde exploitatie te houden heeft men als vuistregel in totaal 25 graden vorst nodig. Dat is een rekensom. Als het ’s nachts vijf graden vriest en overdag 3 graden boven nul is, dan heb je twee graden te pakken.
Drie bestuursleden hebben de cursus ijsmeester gevolgd en zien toe op het nauwkeurig naleven van de regels. Ieder jaar moet een van hen als eerste de baan op om het ijs te testen. “Dat heeft me wel eens een nat pak gekost”, geeft Soek toe. “Maar de veiligheid staat voorop. We zijn een groot deel van het jaar druk met de baan. In september komen we alweer bij elkaar. We hopen natuurlijk op ijs, maar de motivatie lijdt niet onder een ijsvrij jaar. Je moet een beetje ijsgek zijn en van schaatsen houden. Ik zelf ben al 33 jaar bestuurslid. Dick zelfs al 35 jaar.”

Geen leden
De IJsclub Borculo heeft geen leden, maar werkt met abonnementen. Ieder jaar weer trekken de vrijwilligers langs de deuren om zo’n 1500 abonnementen te slijten. Gelukkig blijft de trouw van de schaatsliefhebbers onverminderd hoog, net als de hoop op ijs. Met de opbrengst van de abonnementen kunnen de vaste lasten gedekt worden. Maar voor extra investeringen heeft de club af en toe ook de losse kaartverkoop en de kantineopbrengsten nodig.