De Engelse versie en de Nederlandse vertaling van het gedicht. Foto: Sander Grootendorst

De Engelse versie en de Nederlandse vertaling van het gedicht. Foto: Sander Grootendorst

AUDIO

Sander Leest: We are seven/ We zijn met zeven - Lust voor het oor, lust voor het oog

Algemeen

LOCHEM - We zouden met z’n dertigen zijn, het toegestane maximum. In de Gudulakerk in Lochem. Maar de tussentijds aangescherpte coronamaatregelen verhinderden tot twee keer toe de presentatie van een nieuw boekje in de reeks van uitgeverij Het Huis met de Drie Gedichten. Mike Boddé zou het eerste exemplaar hebben mogen ontvangen. Diens vertolking van het gedicht We are seven (We zijn met zeven) in het televisieprogramma van Paul Witteman bracht uitgever Boeije Jansen op het idee het gehele gedicht van de Engelsman William Wordsworth (1770-1850) tweetalig te publiceren.

“Ik werd er zelf door geraakt, maar dat mag natuurlijk niet het enige uitgangspunt zijn”, zegt Jansen. “Misschien was ik wel in een sentimentele bui.” Hij legde het aan anderen voor en het maakte op hen net zoveel indruk als op hem. Dus zette hij door.

We are seven zijn eigenlijk drie boekjes, wat tevens een knipoog is naar de naam van de uitgeverij. Jansen, zelf inmiddels boekhandelaar-af, woont boven boekwinkel Lovink. Op de zijgevel van het pand prijken drie gedichten. Vandaar.

Hij slaat het boekwerkje open en geeft uitleg. Het bevat een voorwoord van Jansen zelf en een toelichting van vertaalster Ans Bouter. In het midden twee smalle schriftjes met respectievelijk de Engelse en de Nederlandse tekst. Jansen: “Je kunt ze zó openleggen dat je links het Engels en rechts het Nederlands hebt, maar je kunt ze ook afzonderlijk lezen.” Twee rode draadjes houden de uitgave subtiel bijeen.

Wat een lust voor het oor was, werd ook een lust voor het oog.

Verantwoordelijk voor de originele vormgeving is Jopie Nijstad-Beumkes uit Gelselaar. Het moet een flinke puzzel zijn geweest, voor haar en drukkerij Kempers uit Aalten, maar ze hebben er onmiskenbaar plezier in gehad. Fijnzinnige floristische tekeningen van Paul van der Steen maken er een klein totaalkunstwerk van. “Mooi hè, deze zeven oude bomen”, bladert Jansen door. “Je kunt je voorstellen dat we aanvankelijk dachten aan een presentatie op de oude begraafplaats.” Het gedicht gaat over leven en dood. Op een speelse manier.

We are seven beleefde zijn eerste druk in 1798. Die tijd markeerde het begin van de romantiek: literatuur ging ‘back to basic’, werd toegankelijker, emotioneler vooral ook. Wordsworth’s gedicht telt zestien strofen van vier regels en één (de laatste) van vijf. Ans Bouter volgt de dichter op de voet qua inhoud, ritme en rijmschema. Knap werk, want hoe eenvoudiger de taal, hoe lastiger vertalen wordt.

Soms zit het mee: waar ‘seven’ in het Engels rijmt op ‘heaven’, rijmt in het Nederlands ‘zeven’ op ‘leven’. Komt goed uit.

Het gedicht is een dialoog tussen de dichter en een meisje van acht. Van haar zes broertjes en zusjes verloor ze er twee. Dus ze zijn nog maar met z’n vijven. Of tellen we verkeerd? Vol overtuiging geeft het meisje antwoord op die vraag. Geen speld tussen te krijgen.

Boeije Jansen adviseert: lees het gedicht hardop. Ik voeg er een advies aan toe: doe dat met z’n tweeën. Het maakt de donkere dagen voelbaar lichter.

Sander Grootendorst
Tips: sandergrootendorstleest@gmail.com


William Wordsworth/ Ans Bouter: We are seven/ We zijn met zeven.
Uitgeverij Het Huis met de Drie Gedichten. 25 euro.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant