Gemeenteraden zijn in verzet

BERKELLAND - Overal in het land zijn raden in verzet, gemeenteraden. Omdat veel gemeenten moeite hebben met het sluitend krijgen van hun begroting. In 2013 zijn een groot aantal taken van de landelijke overheid zoals zorg, werk en jeugdhulp overgeheveld naar de gemeenten. Omdat de gemeenten dichter op de doelgroep zitten, zou dat efficiënter zijn. Meer efficiency betekent in de logica van de landelijke overheid: minder geld. Maar gemeenten krijgen nu met moeite hun begroting rond, zij voelen zich daardoor beperkt in hun beleidsruimte. Vrijdag 25 september was dat een prominent gesprekspunt tijdens de Algemene Ledenvergadering (ALV) van de VNG

Door Rob Stevens

De gemeenteraad van Zoetermeer heeft het voortouw genomen om de gemeenteraden in hun onvrede bijeen te brengen. Onder de strijdkreet: ‘Raden in verzet’. Nederland heeft 355 gemeenten. Midden vorige week hadden zich een kleine dertig gemeenten bij het initiatief aangesloten. Maar het smeulend vuur wakkert snel aan. Tijdens de laatste raadvergadering besloten ook de Berkellandse partijen unaniem de actiegroep ‘Raden in verzet’ te steunen. Gemeenten willen structureel meer geld uit het gemeentefonds, de pot waar gemeenten uit worden betaald. Wethouder Gerjan Teselink werd met die boodschap naar de algemene ledenvergadering van de VNG gestuurd.

De wethouder zal geen moeite mee hebben gehad met die boodschap. Tijdens de ALV werden een aantal moties met die strekking bijna unaniem aangenomen. Zoals bijvoorbeeld de motie ‘Gemeenten hebben acuut meer structureel geld nodig’, van de actiegroep Raden in Verzet. Gemeenten willen ook een eerlijker verdeling van het gemeentefonds. Omdat sommige regio’s specifieke problemen kennen; een voorbeeld is de vergrijzing van de bevolking. Dat zou Berkelland al ruim een miljoen euro extra opleveren. Maar gemeenten willen vooral dat er structureel meer geld van de landelijke overheid beschikbaar komt. Dat betekent een groter gemeentefonds. In de woorden van wethouder Teselink: “De taart moet niet alleen anders verdeeld worden, deze moet ook gewoon groter worden. Alleen dan kunnen gemeenten hun taken goed uitvoeren.”

Teselink vertelt dat gemeenten ook via andere kanalen druk uit oefenen op de landelijke overheid. Niet alleen via ondersteuning van de motie van de Raden in Verzet. Maar ook via allerlei andere platforms waarin gemeenten met vergelijkbare belangen zich hebben verenigd, zoals: P10 (met 22 plattelandsgemeenten, waaronder Berkelland), G4 (de vier grote gemeenten), G40 (40 middelgrote steden), M50 (50 middelgrote steden). De inzet is duidelijk. Gemeenten willen allereerst structureel meer geld om aan hun taken op àlle beleidsterreinen te kunnen voldoen. Zodat de structurele tekorten in het sociale domein niet hun schaduw afwerpen op andere beleidsterreinen. De massieve steun van de gemeenten geeft de VNG de macht een vuist te maken naar de overheid om de financiële positie van gemeenten te versterken, bijvoorbeeld door dit te betrekken bij de voorbereiding op de kabinetsformatie.