Wandelaars weten nu van toeten en blazen

Veel belangstelling voor vaak onbekende traditie van de midwinterhoorn

Door Jan Hendriksen

RUURLO - Veel belangstelling toonden bezoekers uit het hele land in de Ruurlose kasteeltuin op tweede kerstdag voor de vaak onbekende traditie van het midwinterhoornblazen. Het sonore geluid van de hoorns was op die dag onder meer te horen tijdens de Midwinterhoornwandeling in Geesteren en bij Kasteel Huize Ruurlo (museum More) en Woonzorgcentrum De Bundeling in Ruurlo. De blazers blijven nog tot en met Driekoningen (6 januari 2020) volop aan het werk.

Elke winter vanaf de eerste dagen van de Adventstijd zijn de kenmerkende volle tonen van de hoorns te horen. Over de traditie is nog altijd veel discussie. De één zegt dat het een eeuwenoud Germaans gebruik is om de boze geesten te verjagen, de ander dat de hoorn vooral diende om stropers te waarschuwen dat er een commies (politie of grenswachter) in de buurt was. Dat het sinds vele decennia steeds meer traditie is, dat is echter zeker.
Ook bij Kasteel Huize Ruurlo, waar het geluid van de midwinterhoorn bij monde van de negen leden tellende Adventbloazersgroep uit Groenlo inmiddels traditiegetrouw op tweede kerstdag te horen is. Midwinterhoorns zijn ongeveer honderdvijftig centimeter lang en worden gemaakt van esdoorn, wilg, of ander hout. Er zijn twee soorten: de natte en de droge hoorns. De natte hoorn is zoals hij traditioneel werd gemaakt, van hout en bramenvezels. Deze hoorns moeten elk jaar een paar dagen in een waterput hangen om ze luchtdicht te maken. De droge hoorn zijn, naar moderner gebruik, dicht gelijmd en kunnen direct worden gebruikt.
Het mondstuk, de hap, wordt veelal van vlierbeshout gemaakt en wordt precies op maat gesneden. Uitlenen doet men de hap meestal niet: als men de hoorn aan een ander geeft, dan doet men er snel een 'leenhap' op. Elke dorp of buurtschap waar een midwinterhoorngroep actief is heeft naar traditie zijn eigen melodie van blazen en zijn eigen gebruiken. Naar goede traditie blaast men ook nooit met twee hoorns tegelijk.
Op 6 januari, met Driekoningen, wordt er 'afgeblazen' en is het weer voorbij. De midwinterhoorn gaan dan weer een jaar de kast in tot de volgende eerste Adventszondag (29 november 2020) als er weer geblazen mag worden.

Federatie
Zowel de Reurlse Midwinterhoarn Blaozers als de Adventbloazersgroep uit Groenlo zijn lid van de Federatie van Gelderse Midwinterhoorngroepen die inmiddels zeventien leden (midwinterhoorgroepen) telt. De hoofddoelstelling van de federatie is het bestaan en het werk van de Gelderse midwinterhoorngroepen op een respectvolle wijze te ondersteunen en meer bekendheid te verlenen. De federatie wil daartoe het midwinterhoornblazen, dat de Gelderse midwinterhoorngroepen samen al bijna een halve eeuw in stand houden en koesteren, in de breedste zin stimuleren en onder de aandacht van de samenleving brengen. En zo te zien en te horen lukte dat op tweede kerstdag in Geesteren en Ruurlo prima.