Minister van Nieuwenhuizen samen met de directeur van Vitens en de watergraaf in het drinkwaterstation in Corle. Foto: Bernhard Harfsterkamp
Minister van Nieuwenhuizen samen met de directeur van Vitens en de watergraaf in het drinkwaterstation in Corle. Foto: Bernhard Harfsterkamp
video

Minister Van Nieuwenhuizen bezoekt door droogte getroffen Achterhoek

Algemeen

'Niet alleen water goed afvoeren, maar ook beter leren het vast te houden'

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK – Op dinsdag 13 augustus bezocht Cora van Nieuwenhuizen, minister van Infrastructuur en Waterstaat, de Achterhoek om zich persoonlijk op de hoogte te stellen van de problemen die de droogte sinds vorig jaar heeft veroorzaakt. In Nederland is de Achterhoek samen met Twente het gebied waarin sinds vorig jaar mei de minste neerslag is gevallen. De effecten hiervan zijn zeer merkbaar voor natuur en landbouw. De minister bekeek ze op verschillende locaties. Daarbij werd ze vergezeld door Hein Pieper, de watergraaf van het Waterschap Rijn en IJssel.

Nuttig bezoek
Minister Van Nieuwenhuizen noemde haar werkbezoek nuttig. Ze had de Achterhoek uitgekozen 'omdat het gebied voor het tweede jaar op rij te lijden heeft onder de droogte. Het is dan altijd beter om het met eigen ogen te zien en daarover met de mensen die daar ervaring mee hebben van gedachten te wisselen'. Het bezoek begon in het Korenburgerveen, het grote veengebied op de grens van de gemeenten Oost Gelre en Winterswijk. In dit natuurgebied zijn in de afgelopen twintig jaar talloze maatregelen genomen om het veen natter te maken. Van ontwatering door de omliggende landbouwgronden is nauwelijks sprake meer. Omdat damwanden zijn aangebracht in het veen wordt het water er goed vastgehouden. Ook ligt rondom het veengebied van 350 hectare een bufferzone van 150 hectare, die de waterstand van het hoogveen niet meer nadelig beïnvloed. Als het echter langdurig te weinig regent, droogt ook dit bijzondere natuurgebied uit.

Droogstaande poelen in het veen
Ondanks dat het de laatste week zo nu en dan plaatselijk flink heeft geregend en er ook tijdens het werkbezoek van de minister pittige buien over de Achterhoek trokken, hoefde de minister geen laarzen in het natuurgebied van Natuurmonumenten aan te trekken. "Ik kon er gewoon met mijn schoentjes doorheen stappen. Je zag ook de poelen, waar normaal gesproken kikkers in zouden moeten zitten, helemaal droog staan. Een heel triest gezicht." Af en toe een droog jaar is niet abnormaal, maar de langere periode van droogte wordt als zorgwekkend beschouwd en wordt in verband gebracht met de verandering van het klimaat. Daardoor wordt het in Nederland gemiddeld genomen warmer en is er vaker sprake van extreme weersomstandigheden. Dat kunnen zowel perioden met droogte als met hevige regenval zijn. "Door die veranderingen komen er nu soorten voor in het Korenburgerveen", zegt watergraaf Pieper, "die de aanwezige zeldzame soorten verdringen."

'Droogte heeft het probleem op de kaart gezet'
De verdroging van natuur- en landbouwgronden heeft al langer de aandacht van de provinciale en landelijke beleidsmakers. "De droogte van vorig jaar heeft het probleem wel echt op de kaart gezet", zegt de minister. "Als Nederland zijn we echt wereldberoemd hoe we water af kunnen voeren en hoe we ons kunnen beschermen tegen te veel water. Maar we moeten nu veel beter leren om te gaan met een tekort aan water en hoe we het water vast kunnen houden." Het waterschap is daar in de Achterhoek volgens watergraaf Pieper al op verschillende manieren mee bezig. Beekbodems worden opgehoogd, er worden extra bochten in de beken aangebracht en er zijn meer retentiegebieden, waar in natte perioden het overtollige water rustig in de bodem kan zakken. Dat gebeurt nog niet overal, maar in de komende decennia zullen er naast de landbouwgebieden en bestaande natuurgebieden meer locaties komen, waar de waterstand hoog zal zijn. "Daar kunnen nieuwe moerassige gebieden ontstaan", zegt Pieper.

'Maïs nog geen meter hoog'
Een groot deel van de Achterhoek is geen natuur, maar landbouwgrond. Daarom bezocht minister Van Nieuwenhuizen ook het landbouwbedrijf van Henk Rougoor in Varsseveld. Als droogteperioden vaker voorkomen en langer aanhouden, kan dat betekenen dat de Achterhoek ongeschikt wordt voor landbouw. Volgens de minister was Rougoor niet zo pessimistisch en stelde hij zich strijdbaar op. "Hij zag mogelijkheden. Maar op sommige plekken staat de maïs nog geen meter hoog, terwijl het twee meter hoog moet zijn. Er zit geen fatsoenlijke mooie maïskolf aan. Dan zie je dat weer mislukken en kan ik me voorstellen, dat je daar 's nachts van wakker ligt." Ook de watergraaf is niet pessimistisch over de toekomst van de landbouw in de Achterhoek. Hij verwacht veel van de kringlooplandbouw, die belangrijker zal worden en er toe leidt dat de bodems vocht beter en langer vast zullen houden.

Iedereen kan een bijdrage leveren
Het tegengaan van verdroging is niet alleen een taak van overheden. "Ook mensen kunnen daar zelf aan bijdragen", zegt Van Nieuwenhuizen. "Haal de tegels uit je tuin, zodat het water voor een deel langzamer kan inzijgen. Haal de ouderwetse regenton weer te voorschijn. Alle kleine beetjes helpen." De rijksoverheid heeft zo'n zeshonderd miljoen beschikbaar voor maatregelen tegen extreme weersomstandigheden, waaronder ook de droogte valt. Gemeenten, provincies en waterschappen kunnen daar een beroep op doen. Het belangrijkst vindt de minister echter dat alle gemeentes dit jaar nog een stresstest afmaken. Daarbij worden alle kwetsbare plekken in een gemeente in kaart gebracht. Dat zijn plekken waar wateroverlast kan optreden, maar ook droogte. "Waar zou je nou wat kunnen doen en dan hoop ik dat aan het eind van het jaar op rij te kunnen zetten. Daarna kunnen er ook projecten voor opgestart worden."

 Video: RTV Slingeland

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant