Afbeelding

Zwaleman | Kleinste kerkje

Algemeen

Kleinste kerkje

Ik moet eerlijk bekennen, tot voor kort had ik nog nooit van het gebouwtje gehoord. Toch schijnt De Rietstap in Dinxperlo redelijk beroemd te zijn. Omdat het het kleinste kerkje van Nederland zou zijn. Maar dat wist ik nog niet, toen ik er vorige week was om er de expositie van papyriste Riëtte Senff te bekijken. Na iets meer dan een half uur was ik daarmee trouwens klaar, want het aantal objecten dat deze papierkunstenares er tentoonstelt is beperkt. Geen wonder, want het Dinxperse kerkje is nog geen dertig vierkante meter groot. En dat is nog inclusief het halletje onder de (ook al minimale) klokkentoren.

Voor dat halve uur kunst kijken moest ik een behoorlijk eind rijden (de navigatie stuurde me zelfs over Duitsland), maar het was de moeite meer dan waard. Ten eerste omdat Senff heel mooie kunst maakt, maar natuurlijk ook vanwege de kennismaking met De Rietstap.

Tot voor kort verkeerde ik in de veronderstelling dat het kleinste kerkje van ons land in Harfsen staat. In de Haarbroekse Vijvertuin van de familie Stegeman. Jaren geleden bracht ik eens een bezoek aan dit pretparkje bij de boerderij, waarin de Stegemans ook een theeschenkerij runnen. Het rondom twee vijvers gelegen pretparkje bestaat uit verschillende onderdelen en één daarvan is de door Lammert Stegeman zelf bedachte (en gerealiseerde) spreukentuin. Daarin staan allerlei objecten die hij heeft gefabriceerd van oude gereedschappen en ander materiaal dat je in en rond een Achterhoekse boerderij kunt vinden. Eén van die objecten is een kapelletje, dat hij heeft gemaakt van een oude brokkensilo, die op z'n kop is geplaatst. "Het kleinste kerkje ter wereld", sprak Lammert destijds trots. Ik heb het toen maar niet 'gefektsjekt', want een mooi verhaal is makkelijker kapot gecontroleerd dan bedacht. Maar natuurlijk had ik wel zo mijn twijfels. In 'de buurte' staat Lammert bekend als iemand die niet in zijn eerste leugentje is gestikt en inderdaad beschikt hij over een schier ongebreidelde fantasie. Daar is wat mij betreft niks mis mee (integendeel), zolang je maar niet werkelijk gelooft dat ooit Napoleon bij de boerderij van Stegeman heeft gekampeerd, zoals Lammert beweert. Want tijdens zijn enige bezoek aan ons land kwam de Franse keizer zelfs niet in de buurt van Harfsen.

En natuurlijk is die oude brokkensilo niet het kleinste kerkje ter wereld. Wat heet, het is niet eens een echt kerkje. En dat is De Rietstap wel. Al stond er bij mijn weten nooit een pastoor of dominee te preken. Maar het is wel degelijk ooit als kerk gebouwd en nooit iets anders geweest. Zeker geen brokkensilo!

De geschiedenis van het kerkje is trouwens interessant genoeg. Aan het eind van de voor-vorige eeuw kwam landgoed De Rietstap (dat ooit eigendom was van de graven van Culemborg) in handen van ene Gerhard Hendrik te Rietstap. Die zelf overigens in Den Haag woonde. Deze Gerhard Hendrik overleed in 1909 en liet het landgoed met de ooit adellijke hoeve na aan zijn neef Theodore Marie Theophille. Maar daaraan verbond hij wel een voorwaarde. Theo (ik neem tenminste aan dat zijn vrienden hem zo noemden) moest als hij het landgoed in handen wilde krijgen, daarop een kapel bouwen. Een Roomse nog wel.

Dat deed Theo. Maar hij was niet gek. En dus niet van plan om er meer geld aan uit te geven dan strikt noodzakelijk. Vandaar dat er een kerkje kwam van 6,40 bij 4,50 meter. Dat nooit werd ingezegend. Maar inmiddels wel in het Guinness Book of Records is opgenomen. En dat kan Lammert Stegeman niet zeggen!

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant