Nieuw 'deltaplan' gemeente Berkelland

BERKELLAND - De gemeente Berkelland heeft in samenwerking met het Waterschap Rijn en IJssel, agrariërs, woningcorporatie ProWonen, natuurorganisaties en drinkwaterbedrijf Vitens een nieuwe Watervisie Berkelland 2030 ontwikkeld. Deze visie is onderdeel van het zogenaamde Watertakenplan Berkelland 2019-2023 en beschrijft hoe met (afval)water wordt omgegaan. Daaronder valt dus ook het gemeentelijk rioleringsplan. Het is de ambitie om een duurzaam en klimaatbestendig (afval)watersysteem te ontwikkelen. Het nieuwe watertakenplan komt ter vaststelling in december op de raadsagenda.

Door Rob Weeber

De watervisie is een lange termijnvisie (tot 2030), waarbinnen een viertal thema's de denk- en uitvoeringsrichting bepalen: klimaatadaptatie, schoon en gezond water, merkbaar en zichtbaar water, duurzaamheid en innovatie. In de tussenliggende jaren worden concrete maatregelen genomen die uiteindelijk tot het gewenste einddoel moeten leiden. De bedoeling is dat wateroverlast vermeden wordt, regenwater opgevangen wordt daar waar het neervalt, nieuwe technologieën ingezet worden die energie en grondstoffen uit het water kunnen halen en het waterbeheer in stedelijk gebied verbeterd wordt. Iedereen moet meehelpen, inclusief de inwoners. Als concrete voorbeelden van verantwoord waterbeheer worden de herinrichtingen van de Grolsesteeg in Borculo en de kern Geesteren genoemd.

Als eerste maatregel wordt nog voor 2019 een zogenaamde klimaatstresstest uitgevoerd om de risico's in kaart te breng en daarvanuit oplossingen te zoeken. Voor het buitengebied geldt dat wateroverlast en verdroging aangepakt wordt. Er komt meer aandacht voor het gezamenlijk belang van natuur en landbouw. Voor bebouwde kernen is te denken aan een betere doorstroming van open water, scheiding hemel- en rioolwater, meer groen et cetera. Daarnaast worden nieuwe technologieën ingezet die het afvalwater ontdoen van stoffen die elders weer ingezet kunnen worden, zoals fosfaat voor veevoerproductie.

Verbod was eerste in de geschiedenis
Desgevraagd bevestigt het waterschap dat droogte een meer prominente plaats gaat innemen in de (lange termijn-) discussie rondom het thema water. Een van de maatregelen zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat rivieren en beken breder en ondieper worden in plaats van smaller en dieper. Dit heeft een gunstig effect op behoud van de grondwaterstand. De afgelopen zomer was een soort van wake-up call waarin alle alarmbellen op rood gingen. Voor het eerst in de geschiedenis van het waterschap is er een algeheel verbod op het onttrekken van oppervlaktewater en op het oppompen van grondwater uit bepaalde natuurgebieden ingesteld. Dat verbod gold voor particulieren, bedrijven en gemeenten. De grondwaterstand is nog steeds veel te laag. Het waterschap verwacht pas dat de situatie weer genormaliseerd is in 2019.

De toewijzing van water gebeurt via het zogenaamde 'verdringingsprincipe'. Er zijn vier prioriteiten aangemerkt in volgorde van belangrijkheid. Als eerste dient het water voor de veiligheid (dijken en volksgezondheid) en onherstelbare natuur (zeldzame planten). De tweede categorie is drinkwater en energievoorziening. De derde betreft kapitaalintensieve gewassen (landbouw) en de vierde categorie betreft overige (overige landbouwgewassen, scheepvaart, recreatie en industrie). Een 100% preventieplan tegen droogte evenwel is niet te realiseren, zeker niet in extreme tijden. Uiteindelijk is de beschikbare hoeveelheid water ook afhankelijk van aanvoer vanuit het buitenland, zoals bij de Berkel het geval is. Daar was het dit jaar ook droog.