Schilder/schrijver Jonah Falke op een van weemoed vervulde, geliefde plek: bij Van Hal in Voorst. Foto: Josée Gruwel.

Achterhoek 350 jaar

'Een soort trots die ik niet voel'

wo 21 mrt 2018, 11:02

VOORST – Jonah Falke groeide op in de Achterhoek en trok er weg, maar hij is bepaald niet chauvinistisch als het om de Achterhoek gaat. "Ik voel me liever een Nederlander of een Europeaan." Toch komt hij graag naar de plek waar zijn familie woont en waar volgens hem de beste kroeg van Nederland staat, maar na een bezoek is het ook wel weer prima om te gaan.

Door Josée Gruwel

Jonah Falke werd in 1991 geboren in Bontebrug en groeide op in Ulft. Na de middelbare school studeerde hij fine art painting aan de AKI ArtEZ academie in Enschede. Als afstudeeropdracht koos hij voor het schrijven van een boek, want het woord scriptie alleen al klonk hem oersaai in de oren. Met het resultaat, 'Bontebrug', speelde Falke zich in the picture. Het beeldend weergegeven verhaal over de jonge kunstenaar Robert Lowenthal – die moet kiezen tussen de populieren van het platteland en de lichtjes van de stad, tussen een onbezorgd leven en tomeloze ambitie en tussen twee geliefden – spreekt tot de verbeelding en intrigeert.
'Bontebrug' is deels het verhaal van de schrijver zelf, die ontdekt dat kiezen niet altijd hoeft, dat het een naast het ander kan bestaan en de combinatie ervan de nodige onrust maar ook een zeker evenwicht teweeg kan brengen.

Schilderen en schrijven
Met het boek ontdekte Falke dat schrijven een tweede natuur van hem is. Moest hij nu ook kiezen tussen schilderen en schrijven? Het antwoord is helder: "Ik kijk liever dan ik praat en wil vormgeven aan dingen. Dat doe ik door te schilderen en te schrijven. Allebei horen ze bij me."
Met zijn schilderijen exposeerde hij al in binnen- en buitenland. Het manuscript van zijn tweede boek ligt nu bij de uitgever. Daarnaast schrijft hij elke dag een column die gepubliceerd wordt. Een wens is om artikelen te schrijven over kunst en cultuur.

Zoekende
Nadat Falke Ulft verliet, heeft hij zich nergens meer echt thuis gevoeld. "Mijn geboortegrond was voor mij vruchtbare grond die je, omdat er weinig afleiding was, dwong om creatief te zijn en zelf te ondernemen. Je ging hutten bouwen, schilderen en muziek maken in een bandje. Maar juist vanwege weinig prikkels van buiten wilde ik ook weg. Ik wilde in de stad wonen. Naar Amsterdam. Want daar gebeurt 'het'. Maar wat is dat 'het' eigenlijk? Het idee dat je elke dag naar het theater of naar de film kunt? Of naar weer een andere kroeg?"

Falke ervoer de vrijheid in de stad als placebovrijheid. "Ik ben meer maker dan consument en ben vooral binnenshuis aan het werk. De contacten buitenshuis bleken niet essentieel voor mijn werk."
Amsterdam bleek niet heilig en voor de liefde verhuisde de schilder/schrijver naar Arnhem.
Toch is Falke gesteld op het leven in een grote stad. "Ik hou van observeren. De stad dwingt me ertoe, want in de stad leeft het, het is er lawaaierig, een beetje viezig. Er is iets meer om naar te kijken dan in een dorp."

Talentvolle jongelui
Ondernemers in de Achterhoek willen graag talentvolle jongelui met roots in de Achterhoek terughalen. Maar Falke heeft met dat idee weinig op. "Die eenkennigheid en dat naar binnen gekeerde staat me tegen. Kinderen zoeken hun eigen weg. Dat is een natuurlijk proces. Ik zou me de Achterhoek wel voor kunnen stellen als een prachtige thuisbasis voor immigranten, kleinbehuisden die meer ruimte willen, overwerkte dertigers uit de stad met kinderen, of mensen met grote agrarische behoeften."

Terug naar de roots?
Achterhoeker wil Falke zichzelf niet noemen. "Die voorliefde van rasechte Achterhoekers voor hun streek is een soort trots die ik niet voel. Liever zie ik mezelf als Nederlander of Europeaan."
Toch komt hij geregeld naar de Achterhoek. "Omdat er zo weinig verandert. Noem het weemoed." Zou het erin zitten dat hij later terugkeert om te wonen in de streek waar hij geboren werd? "Misschien, als ik de stad beu ben en terug wil keren naar de natuur. Naar daar waar de lucht gezonder is. Later, als mijn oma, mijn ouders en de kroegbaas niet meer leven. Ik weet het niet, leven in een stad kan verstikkend zijn, maar leven in een dorp in de Achterhoek ook."