De boommarter in een beukenboom. Foto: Michiel Schaap
De boommarter in een beukenboom. Foto: Michiel Schaap

Biodiversiteit in Berkelland: de boommarter

Algemeen

BERKELLAND - In de zomerweken besteedt Achterhoek Nieuws aandacht aan bijzondere flora en fauna in Berkelland. Berkelland is een rijke gemeenten als het gaat om biodiversiteit met zo'n 1160 verschillende dieren en planten. Maar om dit in stand te houden, is desalniettemin een omdenken nodig met betrekking tot omgang met de natuur. Gelukkig ontstaat een toenemend besef bij bezitters, gebruikers en beheerders van de natuur en het landschap om ons heen dat natuur en wonen, werken en recreƫren prima samen kunnen gaan. Het beste bewijs daarvoor vormen de dieren en planten zelf. De beloning voor goed natuurbeheer is hun verschijning, maar ze zijn karig met cadeautjes.

Door Rob Weeber

Deze week staat de boommarter (Martes martes), ook wel edelmarter genoemd, centraal. Het dier behoord tot de landroofdieren, de groep waaronder ook de steenmarter, de das, de otter, de bunzing en de hermelijn vallen. De boommarter is lastig te traceren. Het zijn solitair levende dieren die alleen in de paartijd wat langer op een plek verblijven. Voor de rest zwerven ze al foeragerend door hun territorium dat wel tot 1000 ha kan beslaan. Bas Voerman uit Eibergen is ecoloog bij Ecochore Natuurtechniek en lid van de Werkgroep Boommarter Nederland. Deze werkgroep richt zich op de bescherming van de boommarter in ons natuurlandschap. Hij houdt zich ook binnen Berkelland bezig met de bestudering van de boommarter. "Binnen deze gemeente hebben we een drietal plekken aangemerkt als verschijningslocatie van de boommarter. Dat weten we omdat we uitwerpsel- en latrinesporen vinden en krasjes in de gladde bast van de bomen zien die ontstaan bij het klimmen door de nageltjes. Hoewel ze niet al te kieskleurig zijn met betrekking tot de boomsoort, is het oude beukenbos toch wel favoriet. Dit heeft te maken met de open structuur van het bos. Ze schuilen het liefst in oude, bestaande spechtholen in de stam. Zo'n bos staat bijvoorbeeld bij de Needse Berg. Maar de boommarter is daar nog niet in beeld gevangen, ondanks dat we ook camera's inzetten. We hebben ze wel in het Hoonesbos gesignaleerd en rond Borculo hebben we drie verkeersslachtoffers geborgen Dat ze slecht waargenomen worden, kan ook te maken hebben met de doorsnijding van het leefgebied. Boommarters hebben een groot leefgebied nodig, maar als de verbinding tussen de afzonderlijke gebiedsdelen wegvalt, komt het voortbestaan in gevaar. En dat is ook wat er gebeurt in Nederland. Het landschap wordt steeds kleinschaliger. Daar komt nog bij dat de steenmarter de boommarter verdringt. "

Boommarters worden snel vergeleken met steenmarters, de oprukkende soort in de steden. Ze lijken weliswaar op elkaar, maar van dichtbij hebben ze wel degelijk onderscheidende kenmerken. Zo is de bef op de borst van de boommarter geel en van de steenmarter wit. Een ander verschil wordt gevormd door de oren. Die van de boommarter zijn groter en staan meer naar het midden van de kop. De oren van de steenmarter staan meer naar buiten gericht. Qua voedsel is de boommarter een echter omnivoor. Naast bessen en vruchten eet hij ook kleine zoogdieren en insecten. Behalve de mens heeft hij geen natuurlijke vijanden. Alleen de jongen vallen wel eens ten prooi aan roofvogels als de havik. Vroeger was er volgens Voerman meer geld voor DNA onderzoek en was het dus makkelijker om hun leef- en paargedrag te onderzoeken. In Duitsland zit een grote populatie boommarters, maar het is de vraag of uit deze groep ook de migranten naar het gebied rondom Winterswijk komen. Tegenwoordig heeft dergelijk onderzoek geen prioriteit meer, ook niet bij de beheerders van de natuurgebieden. De marter is een beschermd dier, maar de vraag is natuurlijk wat de invloed van de verdwijning van de soort zou zijn op het landschap. Volgens Voerman heeft het dier geen signaalfunctie voor het landschap, maar is de verdwijning wel een achteruitgang in biodiversiteit. Bijvoorbeeld kan een bepaald prooidier, zoals de muis, sterk uitgroeien als gevolg van de verdwijning van de soort.

Wie denkt overdag of 's avonds een krolse kater te horen, kan zich wel eens vergissen. Ook verliefde boommarters schreeuwen, net zo als krolse katers!

Dit artikel kwam mede tot stand door de inbreng van Bas Voerman, ecoloog bij Ecochore Natuurtechniek.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant